Fən — tikşerenü həm təcribələr ütkərü yərdəmendə dönyanı öyrəngən həm anıñ qanunnarı turında belem birgən sistema. Fänneñ töp maqsatı — belem tuplaw, anı tərtipkə salu həm keşeler tormışın yaxşırtu öçen qullanu.
tikşerenü – research
təcribə – experiment, experience
qanun – law
Fən ğədəttə berniçə töp tarmaqqa bülenə: ximiyə həm biologiyə kebek tabiği fənnər fizik dönyanı öyrənə. Matematika həm informatika kebek tögəl fənnər tögəl prinsiplarğa həm qağidələrgə nigezləngən abstrakt sistemalarğa yünəlgən. Psixologiyə belən sosiologiyə kebek ictimaği fənnər cəmğiyət həm anıñ üseşen öyrənə.
tögəl fənnər – exact sciences
matematika – mathematics
fizika – physics
astronomiyə – astronomy
tabiği fənnər – natural sciences
biologiya – biology
ximiyə – chemistry
medisina fəne – medical science
cəğrafiyə, geografiyə – geography
texnik fənnər – technical sciences
möhəndislek, injeneriyə – engineering
miğmariyət, arxitektura – architecture
ictimaği fənnər – social sciences
psixologiyə – psychology
sosiologiyə – sociology
iqtisad – economics
tarix – history
xoquq beleme – science of law
humanitar fənnər – humanitarian sciences
səñğət – arts
ədəbiyət – literature
fəlsəfə – philosophy
tel beleme – linguistics
Fən tarixı keşe sivilizasiyəse tarixı, Misır həm Mesopotamiyə mədəniyətləre kebek ük borınğı. İñ berençe ğalimnar matematika, astronomiyə həm medisina fənen üstergən. Bu belemnər Yunanstan fəlsəfəsenə zur yoğıntı yasağan. Ğasırlar dəwamında fən tarixında küp üseş həm torğınlıq çorları bulğan, həm bolar axır çiktə fənneñ 16-17 ğasırlardağı töp üzgəreşenə, Ğilem inqilabına kitergən. Bügenge köndə fənni tikşerenülər bik tığız xeməttəşlektə alıp barıla həm ğədəttə akademik institutlarda həm dəwlət şirkətlərendə başqarəla.
Bu temağa kübrək faydalı leksika:
ısul – method
çığanaq – source
yuğarı uqu yortı – higher education institution
yünəleş – course, specialty
belgeç – specialist
kerü – to enter
yarış – competition
imtixan – examination
imtixan tapşıru – to pass an exam
imtixan birü – to take an exam
imtixannı tapşıra almaw – to fail an exam
fənni eş – research paper
ğilmi dərəcə – academic degree
tanıqlıq – certificate
təmamlaw – to graduate